133
Onze nieuwe demissionaire onderwijsminister Mariëlle Paul is niet uit op hervor mingen, maar op rust en vrede in het onderwijs, schreef Hessel von Piekartz in de Volkskrant van 18 augus tus. Daarbij citeerde hij haar uitspraak op pdcst drieëntwintig: dat onderwijs wel kan bijdragen aan gelijke kansen, maar niet aan gelijke uitkomsten ‘omdat er zoveel factoren een rol spelen’. Zo’n dooddoener negeert lekker makkelijk de behartenswaardige inzichten en discussies die sinds lang gaande zijn over die ‘zovele factoren’, en die zich opnieuw manifesteren in discoursen over diversiteit en inclusie. Daar bij gaat het juist om hachelijke kwesties waar de pedagogiek zich bij uitstek mee te bemoeien heeft: in praktijk, theorie, onderzoek en beleid. In dit themanummer over diversiteit en inclusie hopen we het nadenken hierover levendig te houden, met bijdragen vanuit diverse gezichtspunten.
Op Vox College in Amsterdam-Noord begonnen scholieren in 2021 een GSA: een van de Gender & Sexuality Alliances die zich tegen- woordig op allerlei scholen manifesteren, in Nederland ondersteund door het COC die ook de site gsanetwerk.nl beheert. Die beschrijft een GSA als ‘een groep scholieren die vindt dat iedereen op hun school de vrijheid heeft te kunnen zijn wie ze zijn, zonder zich daarvoor te hoeven schamen of te verantwoorden’ en ‘een verbond tussen allerlei seksuele oriëntaties, sekses, genderidentiteiten en genderexpressies’.
De historische wortels van inclusief onderwijs vinden hun grond in de integratie van mensen met beperkingen in het regulier onderwijs. Deze inzet groeide uit tot een beweging voor gelijke onderwijskansen voor iedereen. Door de vele praktische problemen rondom inclusief onderwijs dreigen de normatieve pedagogische aspecten die de kwestie inclusie oproept, ondergesneeuwd te raken.
In 2020 werd inclusiever onderwijs omarmd als een beleids en ontwikkelopgave. Meer kinderen met een ondersteuningsbehoefte zullen een plek krijgen in het regulier onderwijs. Maar hoe zijn we hier eigenlijk gekomen? De zorg voor leerlingen met een ondersteuningsbehoefte kent een roerige beleidsgeschiedenis.
Jonge kinderen reflecteren nog niet bewust over wie ze zijn. Maar ze krijgen al vroeg signalen uit hun omgeving die doorwerken in hun denken en gedrag. De sociaalculturele ontwikkelingstheorie van Lev Vygotsky (18961934) biedt drie wezenlijke inzichten die van belang zijn voor de identiteitsontwikkeling van jonge kinderen:
Beleid voor onderwijs, zorg en welzijn pretendeert voort te bouwen op onder zoeksresultaten. Maar dat onderzoek blijkt vaak – bewust of onbewust – groepen mensen uit te sluiten. Door toenemend bewustzijn hiervan is er groeiende interesse in en ontwikkeling van zogeheten ‘inclusief onderzoek’. Sofie Sergeant beschrijft ervaringen en inzichten die zij daaruit opdeed.
School, hulpverlening en jongerenwerk helpen jongeren om doelen na te streven die bijdragen aan hun functioneren in de samenleving. Maar soms vinden belemmeringen in de ontwikkeling van jongeren juist hun oorsprong in diezelfde samenleving. Hoe kun je met en voor jongeren ruimte en mogelijkheden creëren om ook hun omgeving en de samenleving positief te veranderen?
Wat is pesten eigenlijk? Wanneer wordt plagen of ruzie pesten? Wie is die pester en hoe komt hij aan die rol? Welke rol spelen de meelopers en hoe kan je een kind helpen dat slachtoffer is van pesten? En hoe praat je met het kind dat gepest wordt over zijn of haar gevoelens?
Het antwoord op deze en vele anderen vragen, vind je in onderstaande boeken. Omdat het deze week De Week Tegen Pesten is, zetten we onderstaande boekentips op een rijtje. De Week Tegen Pesten duurt van 25 september tot en met 29 september.
Femke Verhaaren (43) is per 1 december 2023 het nieuwe Lid College van Bestuur van SKOzoK Kinderopvang en Onderwijs. Samen met Corné Verhees, die op 1 september jl. is gestart als voorzitter, vormt zij het nieuwe College van Bestuur (CvB) van SKOzoK.
De start van een nieuw schooljaar, betekent ook een start van een nieuwe editie van De Nationale Voorleeswedstrijd. Stichting Lezen organiseert deze leesbevorderingscampagne dit jaar voor de 31e keer voor de groepen 7 en 8 van de basisschool en werkt daarbij samen met de Bibliotheken. Het doel van de campagne: bovenbouwleerlingen enthousiast maken voor (voor)lezen en hen in aanraking laten komen met jeugdliteratuur.
Iedere professional weet het. Samenwerking is noodzakelijk om de voor samenleving of doelgroepen gewilde opbrengsten te realiseren. Tegelijkertijd kijkt lang niet iedereen uit naar samenwerking. Omdat het wordt ervaren als lastig, improductief en werkdruk verhogend of omdat samenwerkingspartners dwarsliggen en niet doen wat écht nodig is. Gezochte oplossingen werken averechts omdat deze de samenwerking ongelijkwaardiger maken en daardoor buiten bereik brengen.
Er moet meer aandacht komen voor kinderen in gezinnen waar partnergeweld en kindermishandeling plaatsvindt. Het opgroeien van kinderen in gewelddadige gezinssituaties heeft een enorme impact op hun gedrag. Veel van deze kinderen zijn zelf zowel fysiek als psychisch gewelddadig naar hun ouders en veel jongeren krijgen als puber te maken met dating geweld.
In 2017 schreef Carla van Wensen De Ik-fabriek, een werkboek voor het kind en zijn ouders. Een boek vol uitleg over het interne fysieke beschermingssysteem, en hoe dit gekoppeld is aan bewegen en gedrag. Inmiddels is het boek toe aan de vierde druk. Van Wensen staat stil bij deze bijzondere mijlpaal.
Volgens het Verwey-Jonker Instituut is samenwerken en daarbij gedurende een langere periode veiligheid centraal zetten de belangrijkste succesfactor bij het stoppen van geweld, verwaarlozing en misbruik in afhankelijkheidsrelaties.
Dit congres op 23 november 2023 in Ede laat zien dat we samen echt meer weten dan alleen. Dat juist het verschil in visie en kennis de kwaliteit van onze analyse en plannen verhoogt.
Alfje, het letterbeest is een rijk geïllustreerd prentenboek voor kinderen van 3 tot en met 7 jaar. Het vertelt het verhaal van Alfjes zoektocht naar zijn familie. En hoewel hij zich bij verschillende dieren thuis waant, gebeurt er steeds iets wonderlijks: als hij letters leest, als hij een woordje leest en als hij een paar woordjes in één keer leest. Dan GROEIT hij namelijk!
De toenemende planetaire crisissen, zoals de klimaatverandering of de afname van biodiversiteit, worden vaak gebruikt als reden voor het bouwen aan een duurzaamheidspedagogiek. Terwijl deze roep legitiem is, kan hij ook voor wanhoop zorgen en de druk op opvoeders verhogen. Bovendien blijft zowel het begrip duurzaamheid als ook de mogelijke uitwerking van duurzaamheidspedagogiek vaak vaag. Wat is duurzaamheidspedagogiek en wat zou het kunnen zijn? En waarom ben ik blij met de noodzaak te werken aan duurzaamheidspedagogiek?
De Oudertelefoon zoekt bevlogen vrijwilligers die ouders met (opvoed)vragen een luisterend oor willen bieden. Als het thuis even te veel wordt, staan wij klaar voor ouders/opvoeders. Sinds mei 2020 zijn we gratis en anoniem bereikbaar via telefoon en chat, waar ouders kunnen praten over opvoeding en ouderschap. Gedurende de afgelopen drie jaar hebben we vele ontroerende, uitdagende, soms grappige, maar vrijwel altijd herkenbare gesprekken gevoerd. Om deze waardevolle dienst voort te kunnen zetten, hebben we jouw hulp hard nodig.
Vandaag, op Wereldalfabetiseringsdag, is de week van ‘Lezen en schrijven’ begonnen. Gedurende deze week vraagt de Stichting Lezen en Schrijven extra aandacht voor degenen, die moeite hebben met lezen, schrijven en/of rekenen.
Leerplichtambtenaren maken zich zorgen, omdat steeds meer kinderen thuisonderwijs krijgen. Ouders kiezen hiervoor, omdat het schoolaanbod niet goed aansluit op het kind. Bijvoorbeeld vanwege leerproblemen, meldt RTL Nieuws. Dit hoeft niet altijd slecht uit te pakken, sterker nog: volgens de auteurs van een Leven zonder school. Een pleidooi om het leren te ontscholen kan ontscholing zelfs goed uitpakken.
“Het woord veerkracht is gemakkelijker uitgesproken dan uitgelegd. Het lijkt zo eenvoudig. Als metafoor wordt vaak gewezen op een springveer. Die kan een bepaalde last dragen om zonder die last weer terug te springen in de oorspronkelijke toestand”, schrijft emeritus hoogleraar orthopedagogiek Jan Dirk van der Ploeg in Veerkracht, een rekbaar begrip.
Hoe leidinggeven niet moet en niet mag, hebben we uit-en-te-na kunnen lezen en horen de laatste tijd.
Over de recente affaires en de manier waarop we daar in onze samenleving mee omgaan, valt veel te zeggen. Een verantwoordelijke die een medewerker ter verantwoording roept, kan zomaar ten prooi vallen aan een klachtenprocedure met beschadigende afloop.
En een verantwoordelijke die zich niet weet te gedragen, gaat terecht voor de bijl. Dat heeft weinig te maken met ‘adeldom’ of ‘hoge bomen’.
De wetenschap heeft weinig aandacht voor ouderschap. Alice van der Pas doet een serieuze poging om dit onderontwikkelde gebied van de psychologie in kaart te brengen. Drie zaken zijn opmerkelijk in de wijze waarop zij dat in dit boek doet:
Getallen, breuken en delen. In veel landen kunnen kinderen steeds slechter rekenen. Muziekles kan hen helpen, dat ontdekte de Turkse wetenschapper dr. Ayca Akin. Daarom zetten we in dit bericht enkele leerzame muziekboeken op een rij. “Wiskunde en muziek lijken misschien twee heel verschillende werelden, maar in feite gaat het heel goed samen. Onze analyse wijst dan ook op een nauw verband tussen de twee, waardoor studenten meer uitblinken op hun wiskundetoetsen”, aldus Akin.
Onderwijs, kinderopvang en gemeenten gaan samen met het ministerie van Onderwijs de komende jaren aan de slag met het programma ontwikkeling jonge kind. Dit schrijft (demissionair) onderwijsminister Dijkgraaf aan de Tweede Kamer. Doel van het programma is om de kansengelijkheid van kinderen te vergroten door de voorschoolse en vroegschoolse periode te optimaliseren.
Het behandelen van gehechtheidsproblemen bij kinderen en adolescenten is niet eenvoudig. Er zijn niet veel behandelingen die zowel geschikt zijn voor jonge kinderen als voor pubers en wat oudere jeugd, daar brengt Dyadic Developmental Psychotherapy (DDP) verandering in. Dit is een algemene op gehechtheidstheorie en neurobiologie gebaseerde aanpak die voor jeugd in de volle breedte geschikt is.
De kwaliteit van voorschoolse educatie in Nederland blijkt in 2022 voldoende tot goed, gemeten met de standaarden uit het ‘waarderingskader’ van de onderwijsinspectie. Maar er zijn ook kansen voor verbetering, zoals de samenwerking met ouders en de kwaliteit van het pedagogisch educatief handelen.
Ruim een kwart van de leerkrachten in het basisonderwijs kampt met gevoelens van stress, burn-out en uitputting. Het onderwijs is zelfs het meest gevoelige beroep voor burn-out. Het boek Psychologische flexibiliteit in het onderwijs kan leraren helpen bij het voorkomen van deze klachten of helpen als deze klachten al aanwezig zijn.
Wanneer je moeder borstkanker krijgt, schrik je heel erg. Je weet niet wat er allemaal gaat gebeuren. Zelfs volwassenen hebben soms geen idee. Moet je gelijk naar het ziekenhuis als je borstkanker hebt? Wat voor onderzoeken komen er? Hoe komt het dat je kanker krijgt? Wat kunnen de artsen doen? En wat gebeurt er als je moeder niet meer beter wordt? In deze herziene vierde druk is een extra hoofdstuk toegevoegd: 'Als je moeder niet meer beter wordt'.
Tot en met 4 september 2023 is het mogelijk om een pakket naar keuze samen te stellen. Dat betekent drie vakbladen naar keuze voor maar 20 euro, inclusief verzendkosten. Als extraatje krijg je ook de bundel Tot ooit! 50 vrolijke en verdrietige verhalen over afscheid. Bestel nu!
Eind september verschijnt een nieuw themanummer van PIP. De 133e editie staat in het teken diversiteit en inclusie. In het nieuwe nummer komen onder andere de volgende artikelen aan de orde:
Scholen, gemeente en kinderopvang slaan de handen ineen voor goede opvang en beter onderwijs voor alle kinderen en jongeren in Amsterdam. Omdat de maatschappelijke opgave te groot is voor individuele partijen en onderlinge solidariteit nodig is om de huidige problemen op te lossen, is gemeenschappelijk handelen dringend nodig. Dat maakt de gemeente Amsterdam bekend.
Veerkracht is een veelzijdig woord. Dat blijkt ook uit de Merriam-Webster Dictionary waarin 25 synoniemen van veerkracht worden vermeld. In de Van Dale Thesaurus zijn het er veel minder, maar toch nog 10.
De beschikbaarheid van het jeugdzorgaanbod komt op korte termijn in gevaar door personeelstekorten, de stijgende kosten van jeugdzorg en het toenemende gebruik. Op de langere termijn is er ‘goede hoop’ dat het jeugdstelsel zal verbeteren, stelt de Jeugdautoriteit in het rapport Stand van de Jeugdzorg.
Ruim één op de acht kinderen in Nederland heeft overgewicht of obesitas. De oplossing lijkt simpel: minder eten en meer bewegen. Maar dat is te makkelijk gedacht, zegt gezondheidswetenschapper Leandra Koetsier tegen NU.nl. "Er zijn allemaal dingen waardoor het niet zo eenvoudig is minder te eten."
De 16e editie van het Kindcentrumcongres op 8 november 2023 is hét congres voor professionals in kinderopvang, BSO en primair onderwijs. Dit congres biedt inhoudelijke en inspirerende lezingen voor zowel pedagogisch medewerkers, leerkrachten en coördinatoren als de managers en directies. Iedere professional die werkt met kinderen in kinderopvang, onderbouw, bovenbouw en speciaal onderwijs kan zijn of haar hart ophalen en kennis vergaren om toe te passen in eigen klas of groep.
De Wall Street Journal deed samen met de universiteiten van Stanford en Massachusetts Amherst onderzoek naar netwerken waarin materiaal van kindermisbruik wordt gedeeld en verkocht. Volgens de onderzoekers spant Instagram de kroon in het faciliteren van de verspreiding van kindermisbruikmateriaal.
"Ik ben methodoloog. Dat wil zeggen: iemand die is gespecialiseerd in methoden en technieken van onderzoek. Het mooiste vak ter wereld! Behalve methodoloog ben ik een bofkont. Ik heb niet alleen in Nederland, maar ook in vele landen van Europa les mogen geven in onderzoek. Soms ook daarbuiten, zoals Curaçao en Bali. Naast lesgeven ben ik door de jaren heen steeds vaker gevraagd om docenten te trainen op het gebied van onderzoek, opleidingen te accrediteren en promovendi te begeleiden.
Corné Verhees (1972) is per 1 september de nieuwe voorzitter College van Bestuur (CvB) van SKOzoK Kinderopvang en Onderwijs. Hij neemt op dat moment het stokje over van Nol van Beurden. Nol blijft als lid CvB tot januari bij SKOzoK werkzaam, om tevens te zorgen voor een goede overdracht.
NIEUWE AFLEVERINGEN | Hoe ga je om met een leerling die hoogbegaafd is? En wat kun je doen als een leerling komt thuis te zitten met een schooltrauma? In de podcastserie Een intense reis gaat Marije Hofland in gesprek met deskundigen gerelateerd aan het gelijknamige boek, waarin onder meer tips en adviezen staan voor ouders, leerkrachten en andere professionals die werken met hoogbegaafde kinderen.
Soms is het moeilijk om aan een boek te komen dat uit de handel is. Dat terwijl het zo zonde is om al die relevante kennis over pedagogiek verloren te laten gaan. Om kennisverlies tegen te gaan, wordt de kennisbank Pedagogiek Digitaal uitgebreid met boeken. De komende tijd houden we je op de hoogte van alle werken die online te vinden zijn.
