Dit gebeurt door het CBS. De voornaamste bevinding is dat achterstandsscores van de meeste gemeenten tussen de jaren 2019 en 2020 weinig fluctueerden en dat fluctuaties die zich wel voordoen plausibel zijn.
In het kader van het in 2019 in werking getreden nieuwe onderwijsachterstandenbeleid, publiceert het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) jaarlijks per gemeente een onderwijsachterstandsscore. Deze scores drukken de verwachte onderwijsachterstand in gemeenten uit, op basis waarvan het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) het onderwijsachterstandenbudget over gemeenten verdeelt. Om de juistheid van deze scores vast te stellen, voert het CBS jaarlijks plausibiliteitsanalyses uit. Dit rapport is een weergave van deze analyses, gebaseerd op gegevens voor de jaren 2016 tot en met 2020.
Het CBS spreekt van een onderwijsachterstand als leerlingen door ongunstige omgevingskenmerken slechter presteren op school dan ze bij een gunstigere situatie zouden kunnen. Het CBS berekent ieder jaar per leerling een onderwijsscore die de verwachte onderwijsachterstand weergeeft, gegeven diverse omgevingskenmerken. Deze omgevingskenmerken betreffen het opleidingsniveau van zowel de moeder als de vader, het land van herkomst van de ouders, of ouders in de schuldsanering zitten, de verblijfsduur van de moeder in Nederland, en het gemiddelde opleidingsniveau van moeders van leerlingen op school.
