De westerse benadering van autisme biedt niet altijd hulp. Wat de juiste benaderingswijze voor dat specifieke autistische kind met die specifieke autistische kenmerken en die ouders of verzorgers is, kan verschillen van de benaderingswijzen van andere kinderen en hun ouders. Ik vind het een groot goed dat boeken zoals dit op de markt verschijnen, al is het alleen maar om kennis te maken met een frisse, een andere dan de westerse, blik op wat autisme is en de benadering hiervan.
In het boek spelen Rowan, zijn vader Rupert en moeder Kirstin de hoofdrol. Als Rowan tweeënhalf jaar is wordt de diagnose gesteld dat hij autistisch is. Rowan lijdt aan spastische aanvallen en is onhandelbaar. De ouders zoeken hulp en ondergaan veel vormen van reguliere hulpverlening. Niets helpt uiteindelijk en de ouders verliezen al het contact met hem.
Op een dag kruipt Rowan tijdens een wandeling door een afrastering. Lachend laat hij zich op zijn rug op de grond vallen, pal voor een grote merrie. Rupert weet als paardenkenner dat deze situatie levensgevaarlijk is: een verkeerde beweging kan de merrie doen schrikken en Rowan wordt vertrapt. Wat er dan gebeurt is even bijzonder als ongeloofwaardig. De merrie maakt zich ondergeschikt aan het kind, door het voorzichtig te besnuffelen. Dit zet Rupert tot nadenken. Hij gaat het internet op en ontdekt dat in Mongolië sjamanen rondtrekken, die een eigen geneeskunst beoefenen en het paardenvolk als geen ander kennen.
Rowan, Rupert en Kirstin ondernemen de reis door de steppen van Mongolië in de hoop dat Rowan beter in zijn vel komt te zitten. De gebeurtenissen in Mongolië zijn door Isaacson prachtig beschreven. Het decor van dit boek vindt plaats in ‘the middle of nowhere’. Op enkele grote steden na reist de familie over de steppen, slaapt in gers en overnacht op de steppen en in taiga’s met alle gevaren van dien.
Het is een waanzinnige reis geworden, zo schrijft de auteur zelf, waarin hij, zijn vrouw en zijn zoon blootgesteld zijn aan de rituelen van de sjamanen met bijzondere resultaten. Het gezin ondergaat naast de sjamaanbezoeken de grootse cultuur en natuur van het land. De natuur van het land is beschreven als ongerept, schoon, weids en zonder kwik en zware metalen.
Na de reis zijn een aantal autistische kenmerken van Rowan verdwenen. Of het nu komt door de reis, de geneeskunst van de sjamanen of door het samenzijn van het gezin in de cultuur en natuur van Mongolië is de vraag. Het boek is als een roman geschreven en geeft op een natuurlijke manier weer hoe kenmerken van autisme zich kunnen uiten en welke invloed deze kenmerken hebben op de ouders en de omgeving van Rowan.
Wat de reis voor Rowan en zijn ouders oplevert kan je zelf gaan lezen: een goede acht voor dit boek.
Antonet Warger
Isaacson (2009): De paardenjongen. Amsterdam: De Bezige Bij
ISBN 90 234 4019 297 8
