Volwassenen kunnen kinderen beter de ruimte geven om hun problemen zelf op te lossen. Van fouten leren kinderen. Belangrijk is een gelijkwaardige relatie tussen volwassenen en kinderen. Kinderen voorschrijven wat ze moeten doen, doet hen onrecht aan en werkt storend gedrag in de hand.
Korczaks benadering van kinderen komt het krachtigst tot uiting in de drie rechten die hij omschrijft. Hij is de eerste die over kinderrechten spreekt en schrijft.
1) Kinderen hebben recht om te zijn zoals ze zijn. Voor Korczak is ieder kind bijzonder. Zijn opvoedkundig advies op dat vlak luidt: probeer niet van een kind iets te maken dat het niet is. Denk aan hobby’s die het kind niet liggen, dat hoeft niet. Of nog: laat kinderen zelf dingen ervaren en beleven, laat ze hun eigen spel kiezen, geef hen tijd om in het gezin en op school hun eigen (leer)tempo te volgen.
2) Kinderen hebben recht op de dag van vandaag. Voor Korczak is de kindertijd meer dan een voorbereiding op het volwassen leven. Kinderen moeten niet alleen leren voor later, het is ook de bedoeling dat ze zich nù goed voelen, plezier maken en hun leven kunnen leiden als waardevolle mensen. Volgens Korczak zijn kinderen al op jonge leeftijd in staat om verantwoordelijkheid te dragen en initiatief te nemen. Respect voor kinderen is voor hem het sleutelwoord.
3) Kinderen hebben recht op hun eigen dood. Korczak schrijft hierover: ‘Uit angst dat de dood het kind uit ons leven wegrukt, ontnemen wij het kind het recht om te leven.’ Korczak wil hiermee vooral het denken over de overbescherming door volwassenen uitlokken. Ook al zijn we bang voor builen en blauwe plekken, als het kind wil spelen, ontdekken en leven horen daar de nodige valpartijen en kwetsuren bij. Door onze angsten belemmeren we kinderen net om zelf gevaren te leren inschatten, terwijl ze dat volgens Korczak wel kunnen. Het recht op een eigen dood is voor Korczak dus in de eerste plaats een pleidooi voor het recht op voluit leven. Maar het gaat ook verder: Korczak begeleidde zijn weeskinderen tot en met de dood; vandaag hebben jongeren vanaf een bepaalde leeftijd recht op euthanasie. Waar het hem om gaat is de waardigheid van kinderen.
Korczak studeerde geneeskunde, schreef voor diverse Poolse kranten, schreef een kinderboek en stichtte ook een weeshuis op. Op 5 (of 6) augustus 1942 kwamen Duitse soldaten de bijna 200 weeskinderen ophalen om hen naar het vernietigingskamp Treblinka te brengen. Korczak hoefde niet mee te gaan, maar hij sloeg het aanbod om achter te blijven meerdere keren af. Hij zei geen afstand te zullen doen van zijn kinderen. Aangenomen wordt dat Korczak en zijn kinderen direct bij aankomst in Treblinka in een gaskamer door de Duitse SS werden vermoord.
Bekijk hier de vertalingen van zijn werk.
Bron
Bron
