Pedagogiek
in praktijk

Bestaat het verwende kind-syndroom? (Redactioneel PiP 66, april 2012)

Verwende kinderen zijn vervelende kinderen. Het is niet plezierig om ze in de buurt te hebben. Ze dragen hun ontevredenheid actief uit en het is eigenlijk onbegonnen werk om ze in een aangenamere stemming te brengen. Ja, als je ze hun zin maar geeft, dan is het weer goed. Voor even dan. Want ongenoeglijkheid is hun basishouding. En ze weten dat hun ouders uiteindelijk weer zullen toegeven. Dus ze zeuren door, denken alleen aan zichzelf en zijn niet van plan om met wie dan ook rekening te houden.

Door Bas Levering

Van ondernemende jonge kinderen kunnen we mateloos genieten. Tot het moment waarop ze iets te ondernemend worden. Dan zijn ze ineens lastig en blijkt het lastig om grenzen te stellen, want juist dan gaan ze maar door. Kinderen die geen grenzen kennen, zijn vooral ook een probleem voor zichzelf. Het is aan de opvoeders om ze uit die bevangenheid te halen.
 Het idee dat het verwennen van kinderen tot verwende kinderen leidt, berust waarschijnlijk op een semantische verwarring. 10% van de Nederlandse kinderen groeit op in armoede; de overige 90% wordt verwend. Wat ik bedoel te zeggen is dat je het Nederlandse kinderen niet kwalijk kunt nemen dat ze in welvaart opgroeien. Ze hebben oneindig meer speelgoed dan de echte prinsjes en prinsesjes uit het einde van de achttiende eeuw. Op hun verjaardagen worden ze bedolven onder een hoeveelheid die geen grenzen kent. De opa's en oma's willen beslist niet voor elkaar onder doen en relatief gezien kost het ook allemaal niks. Dus waarom zou je je inhouden? Een verstandige ouder bergt daags na de viering de helft van de geschenken op om de kinderen te helpen een keuze te maken.

'Ik ben blij met dit boek, waarin het onderwerp problematische verwenning heel helder wordt neergezet', zegt drs. Tischa Neve in haar aanbeveling op de voorkant van het boek Het verwende kind-syndroom. Jongens en meisjes verwaarloosd door verwenning. We kennen Tischa Neve als de psycholoog van het tv-programma Schatjes, waarin ze regelmatig laat zien hoe ze ouders met opvoedproblemen weet te helpen. De ouders van een zesjarige dochter en een tweejarige zoon die hun ouders volledig de baas zijn bijvoorbeeld. De ouders hebben te weinig tijd voor hun kinderen. Het jongetje blijft met zijn geschreeuw om aandacht te vragen, het meisje heeft dat al opgegeven. De moeder wil haar studie afmaken, de vader zegt dat als hij van zijn werk thuiskomt te moe is. Titia laat ze naar zichzelf kijken en laat hen zien dat zij het onmogelijke van hun kinderen vragen. Ook de kijker laat ze zien hoe je aan jonge kinderen, die nog niet onder woorden kunnen brengen wat ze willen, wél op een goede manier aandacht kunt geven.

'Van Leeuwarden tot Maastricht, uit heel het land ontving ik reacties naar aanleiding van het verschijnen van dit boek. Daarbovenop kreeg Het verwende kind-syndroom ook veel aandacht in de landelijke en regionale pers, op radio en tv. Het is overduidelijk: problematische verwenning is een thema in gezinnen en op school.' Aldus Willem de Jong in het voorwoord bij de tweede druk van zijn boek. Maar bestaat er eigenlijk wel zoiets als het verwende kind-syndroom? Is er een dergelijk ziektebeeld dat kenbaar is aan dat zeer bepaalde samenstel van symptomen? En als er zo eenvoudig iets aan te doen is, is het dan wel terecht om er op deze manier aandacht aan te besteden?

Verwende kinderen kunnen met hun koppigheid en manipulatief gedrag sterke overeenkomsten vertonen met kinderen met extreem opstandig gedrag. Daardoor kan het voorkomen dat ze verkeerd worden gediagnosticeerd. Daarom is het boek volgens de schrijver niet alleen een boek voor ouders, maar ook voor leraren en behandelaars. Een extreem verwend kind kan worden aangezien voor een kind met de stoornis ODD. Dat moet inderdaad koste wat kost worden voorkomen.

 



Naar homepage